Evde domates salçası nasıl yapılır?

Türk mutfağının olmazsa olmazı, sayısız yemeklere lezzet katan domates salçasının en ideal olanı, hiç şüphesiz evde kendi ellerimiz ile hazırladığımız organik salçalardır. Kaliteli ve doğal bir salça ancak taze ve tam olgunlaşmış domateslerin, zamanında toplanıp hijyenik koşullar altında, uygun ısıda kaynatılması ile elde edilmektedir.

Domatesler, ağustos aylarında lezzetinin doruklara çıktığının haberini veren koyu kırmızı halini alması ile birlikte artık salça sezonu başladığının sinyallerini verir. Genellikle bu tarihler salça yapılan en uygun dönemlerdir. Hal böyle olunca yemeklerinde organik domates salçası tüketmek isteyen ev hanımları, artık mutfakta hummalı bir çalışmaya başlayabilir. Olgunlaşmış, kırmızı rengi oturmuş, yeşil sapları kurumaya yüz tutmuş domateslerden seçilen salçalıklar, artık şu aşamaları izledikten sonra kavanozlara girmeye hazır hale gelmektedir.

·       Seçilen olgun domatesler öncelikle bol su ile yıkanarak hijyenik hale getirilmelidir.

·       Yıkanan domatesler üzerine küçük kesiler atılarak, önce kaynayan suyun içine 10-15 saniye daldırılmalı, daha sonrasında soğuk suyun içine atılarak dış kabuğunun kolaylıkla soyulması için şoklama işlemi yapılmalıdır.

·       Kabuğu soyulan domatesler, artık doğrama ya da blender işleminden geçmeye hazır hale gelmektedir.

·       Geniş bir tencerede, kısık ateşte kaynamaya bırakılan domates püresi, sık sık karıştırılmalıdır.

·       Kaynayıp kıvam almaya başlayan salçaya kaya tuzu ilavesi yapılarak koruyuculuğu ve lezzeti artırılmalıdır.

·       Kıvamını alan salçalar, sıcakken dikkatlice kavanozlara doldurulmalı, uzun süre, aynı lezzet ve doğallıkta saklayabilmek için kaliteli kavanoz kapağı ile sıkıca kapatılmalı, ters çevrilerek, bir gün süre ile soğumaya bırakılmalıdır.

·       Güneş görmeyen, serin bir alanda muhafaza edilmelidir.

·       Ve artık kış mevsimi için el yapımı doğal salçanız tüketilmeye hazır.

Halk arasında genellikle 2 tip salça yapılır. Her ikiside yemeklere katılarak farklı tatlar verilir ve yemeğin lezzetini güzelleştirir. Bunlar; Biber salçası ve Domates Salçasıdır. 

Evde Biber Salçası Tarifi

Güneydoğunun kızgın ve bereketli topraklarında olgunlaşıp büyüyen kapya biberler, güz mevsimini yaklaşması ile birlikte salçalık kıvamına geldiğinin sinyalini vermektedir. Kırmızı dolgun gövdesine sakladığı aroma, yemeklerin lezzetine lezzet katarken, vitamin deposu içeriği de pek çok derde deva olmaktadır. Mutfaklarında yapay tatlar istemeyen ve her daim el yapımı lezzetlere sofrasında yer veren hanımlar için evde biber salçası yapmak bir zevk ve en sevilen telaştır. Ağustos sonu Eylül başları gibi tam olarak olgunlaşan kapya biberler, organik salçaya dönüşmek için şu aşamalardan geçmektedir.

Salçalık için özel seçilen etli, kırmızı kapya biberler tek tek bol suda yıkanır var ise çürükleri ayıklanır.

·       Yıkanan biberler kulp ve çekirdeklerinden ayrıştırılmak üzere ikiye kesilir

·       Temizlenen biberler isteğe bağlı olarak ya doğranır ya da blenderden geçirilerek püre haline getirilir.

·       Biraz kaynadıktan sonra biberin kabuğunu tercih etmeyenler için kalın süzgeçten biberler geçirilerek tekrar kaynamaya alınır.

·       Geniş bir tencere içerisinde kaynamaya bırakılan püreler, koyulaşıp, etrafa sıçramaya başlamasıyla oldum sinyalini vermektedir.

·       Dayanıklılığını artırmak ve çabuk küflenmesini engellemek için kaya tuzu ile tatlandırılır.

·       Cam kavanozlara, en sıcak hali ile doldurularak, tek kullanımlık kapaklar ile konservelemek üzere kapatılır ve ters çevrilir.

·       Soğumaya bırakılan konserveler bir gün süre ile bekletilir. Tekrar eski haline çevrilen kavanoz kapağının orta kısmı içine çökmüş ise vakumlama gerçekleşmiş, salça kavanozunuzun kesinlikle hava ile temasının kesildiği kesinleşmiştir.

·       Bir yıla kadar güvenle tüketebileceğiniz, sağlıklı, hijyenik ve doğal biber salçanız hazır

Evde Domates Salçası Tarifi

Verimli topraklarımızda gelişip olgunlaşan domateslerimiz, tenceredeki yerini alana kadar fabrikalarda sayısız işlem ve prosedürlerden geçmektedir. Raf ömrünün uzatılması ve aromasının artırılması için ilave edilen koruyucu maddeler, insan sağlığını tehdit ettiği gibi, gerçek domates tadının da kaybolmasına neden olmaktadır. Onlarca çeşit marka, market raflarında yüzlerce çeşit salça kavanozlarına şahit olsak da evde yapılan salçaların hem tadı hem de doğallığı tartışılmaz hiç şüphesiz. El yapımı domates salçası yapmak için eylül ayı başına denk gelen salça sezonu zamanını beklemek gerekmektedir. Bu zamanda tam olarak olgunluğa erişen ve kızgın güneşi yiyen domatesler, en lezzetli salçayı yapmak için artık hazırdır. Ve salça olma yolundaki aşamaları şu şekilde sıralanmaktadır

·       Miktarına sizin karar vereceğiniz domatesleri aldıktan sonra bol su ile yıkamanız hijyen açısından faydalı olacaktır.

·       Daha önceden kaynatılıp hazırlanan su dolu tencerenin içine, kısa çentikler atılar domatesler, 10-15 saniye daldırılıp, başka bir kaptaki soğuk suyun içine atılmalıdır.

·       Bu sayede şoklama işlemi gerçekleşirken, domatesler dış kabuğunu bırakmaya başlayacaktır.

·       Kabuğu soyulan domatesler, doğrama ya da blender işlemi yapılarak küçük parçalara ayrıldıktan sonra, kaynamak üzere tencere alınır.

·       Kaynayana kadar yüksek, kaynadıktan sonra kısık ateşte, kıvamını alıp katılaşana kadar kaynatılmalı ve karıştırma işlemi ihmal edilmemelidir.

·       Kıvamını alan salçaya, kaya tuzu ilave edilerek tatlandırılmalı ve kavanoz lama işlemine hazırlanmalıdır.

·       Dilenen ebatta ki cam kavanozlara, sıcak sıcak doldurulup, kapağı sıkıca kapatılıp ters çevrilmeli, serin ve güneş görmeyen ortamda muhafaza edilmelidir.

·       Organik el yapımı kış salçası bir yıl boyunca artık tüketilmeye hazır.

Salçayı Nasıl Saklamalıyız?

 Geçmişten günümüze kadar bir gelenek halinde süre gelen el yapımı salça sezonu, eylül ayının gelmesi ile birlikte artık hazırlıklara başlanması gerektiğinin sinyalini verir. Kızgın güneşin altında, verimli topraklarımızdan aldığı güç ile olgunlaşıp kızaran ve lezzetini doruklara çıkaran domatesler için artık salça olma zamanı gelmiştir. Evde doğal yöntemler ile kaynatılıp, cam kavanozlara daha sonra kullanılmak üzere konservelenen salçaların bundan sonraki saklama aşaması da önemlidir. Organik salçaları uzun süre saklayabilmenin yolu cam kavanoza koyarak kaliteli kavanoz kapağı ile ağzını sıkıca kapatmaktır.

Kaynar halde cam şişelere doldurulan salçalar, ilk defa kullanılacak olan kavanoz kapağı ile sıkıca kapatılarak ters çevrilmeli, kapaktaki silikon halkanın kavanozu tamamen kavrayarak hava ile temasını engellemesi sağlanmalıdır. Bu sayede hava akışının önü kesilen kavanozun içinde salçalar bozulmadan, dilenen zamanda kullanılmak üzere, uzun süre dayanabilmektedir. Bu şekilde bekletilen salça kapağı açılana kadar bozulmaz. Ancak kapak açıldıktan sonra bir süre içerisinde tüketilmelidir.
Soğuyan salça kavanozları tekrar eski haline getirilerek güneş görmeyen serin bir ortamda saklanmaya başlanmalıdır.
Salçaların küflenmesini önlemek adına bazı durumlarda kavanozlanan salçaların en üstünde kalan boşluk kısmına koruyucu amaçlı sıvı yağ dökülerek kapatılması da kullanılan bir yöntemdir.
İkinci ve çok kullanılan, önemli bir yöntem ise salçaları uzun süre saklayabilmek için konservelenen salçaların kapakları kapatıldıktan sonra, ters çevrilerek su dolu bir tencerede kaynatılmasıdır.
Kapağın ısının etkisi ile kavanozu daha iyi kavraması ve içinin hava ile temasının engellenmesi için kullanılan bu yöntem de salçaları daha uzun süre dayanıklı kılmaktadır.